Zmarszczki to linie, bruzdy i zagłębienia na skórze. Powstają one w wyniku utrwalania się na normalnie gładkiej powierzchni skóry załamań i zagięć powstających podczas ruchów mimicznych twarzy. Niektóre typy zmarszczek spowodowane są zmniejszeniem jędrności i opadaniem tkanek pod wpływem sił grawitacji.
Zmarszczki lokalizują się najczęściej na twarzy, w miejscach o największej aktywności mięśni mimicznych. Są to okolice oczu, czoła, kąciki ust oraz rejon podbródka. Zmarszczki lokalizują się też w rejonie dekoltu oraz szyi.
Pojawianie się zmarszczek na skórze jest objawem zachodzących w niej procesów starzenia. Zmarszczki pojawiają się zwykle już po 30 roku życia. Bezpośrednią przyczyną utrwalania się linii i zagłębień na skórze jest obniżenie jej elastyczności. Dzieje się tak na skutek zmniejszenia ilości kolagenu, elastyny oraz kwasu hialuronowego w tkance skórnej jak i podskórnej.
Ponadto skóra staje się bardziej wysuszona, gdyż zmniejsza się ilość lipidów w niej zawartych. Zmarszczki powstają najszybciej tam, gdzie skóra jest najdelikatniejsza. Szybka utrata masy ciała jest kolejnym czynnikiem doprowadzającym do powstania zmarszczek
Przyczyny powstania zmarszczek na skórze:
- Palenie papierosów
- Nadużywanie alkoholu i kawy
- Niedobory witamin
- Niezbilansowana dieta
- Czynniki genetyczne
- Odwodnienie
- Nadmierna i regularna ekspozycja na światło słoneczne (wieloletnia praca w słońcu)
- Stosowanie kosmetyków o działaniu wysuszającym
- Menopauza i inne zaburzenia hormonalne
Typy zmarszczek w zależności od lokalizacji i ich pochodzenia:
- kurze łapki — promieniście rozchodzące się linie w zewnętrznych kącikach oczu, powstałe w wyniku mimiki twarzy
- lwia bruzda — pionowa zmarszczka na środku czołowa, powstała w wyniku ruchów mimicznych twarzy.
- dolina łez — zmarszczka powstała w rejonie, gdzie spływają łzy. Rozciąga się od wewnętrznego kącika oka do policzka. Powstaje w wyniku zapadnięcia się okolicznych tkanek.
- zmarszczki palacza — zwane także “kodem kreskowym”, pionowe linie wokół ust, szczególnie na górnej wardze. Utrwalają się podczas czynności palenia papierosów, fajki czy e-papierosów.
- bruzdy nosowo-wargowe — zagłębienia biegnące od nosa do kącików ust, które ujawniają się w wyniku tworzenia się tzw. chomików czyli opadających policzków
- zmarszczki marionetkowe — linie przebiegające od kącików ust w dół. Powstają na skutek opadania tkanek policzków i podbródka i nadają twarzy smutny wygląd, ponury.
- obręcze wenus — pionowe linie zlokalizowane na szyi, powstają w wyniku częstego jej zginania. Powiązane z częstym czytaniem książek, użytkowaniem telefonów, tabletów, lub pozycją podczas snu.
- zmarszczki senne — powstają w wyniku ucisku na tkanki podczas snu, zwykle lokalizują się na szyi, dekolcie lub po jednej stronie twarzy podczas ciągłego spania na jednym boku
- zmarszczki posłoneczne — zwane też zmarszczkami elastotycznymi. Pojawiają się na skórze twarzy, szyi i dekoltu w wyniku działania promieniowania UV. Tworzą one sieć cienkich linii, często towarzyszą im przebarwienia skórne także spowodowane światłem słonecznym.
- zmarszczki atroficzne — powstają one w wyniku pogorszenia jakości skóry związanej ze zmianami hormonalnymi, przykładowo podczas menopauzy
